درمان میگرن

بسیاری از سردردهای مزمن، مانند میگرن جنبه ژنتیکی دارند. اما ژنتیکی بودن این سردردها به این معنی نیست که قابل درمان نیستند.   من فرهاد عمادی متخصص مغز و اعصاب که سالهاست به درمان سردردهای مزمن مشغولم به جرات می گویم که درمان میگرن کاملا امکانپذیر است اما این درمان هرگز نمی تواند با اتکای صرف به داروها اتفاق بیفتد چرا که داروهایی که در حال حاضر در سردردهای مزمن تجویز می شوند یا مسکن هستند که حتی خود می توانند در درازمدت میگرن را مزمن کنند و یا صرفا به منظور پیشگیری از سردرد مورد استفاده قرار می گیرند که به تنهایی به "درمان قطعی میگرن" ختم نمی شوند، در ادامه با نحوه درمان میگرن آشنا می شوید. همچنین می توانید از بخش معاینه نرم افزار مدمی استفاده کنید و به کمک بهترین اپلیکیشن تشخیص سردرد که در حال حاضر وجود دارد، نوع سردرد خود را مشخص کنید و آموزشهای لازم را در باره آن ببینید(این نرم افزار توسط  خود من و به کمک یک تیم مهندسی قدرتمند تهیه شده است). برای نصب آن روی لینک زیر کلیک کنید:

در واقع برای درمان سردردهای مزمن یا باید ژنتیک شما را تغییر دهیم که امکان پذیر نمی باشد یا "ست پوینت" ها را در مغز شما تغییر دهیم این دقیقا همان چیزی است که به درمان میگرن ختم می شود و  البته زمانبر است و سختیهای خاص خودش را هم دارد.   نقش درمان دارویی سردردهای مزمن صرفا کمک به شماست تا بتوانید این دوران گذار(حدودا ۳ ساله) را برای تغییر ست پوینتهای مغزتان طی کنید. تغییر ست پوینتها مستلزم تغییر شیوه زندگی است. این تغییرات احتمالا با آنچه که تا کنون می دانید متفاوت است و در سه مقوله اصلی به آنها خواهیم پرداخت:

1. پرهیزها و حساسیت زدایی غذایی صحیح
2. بالا بردن کیفیت خواب
3. ورزش منظم با قاعده ای خاص است که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.

---

درمان میگرن چیست؟

درمان و کنترل سردردها دو مقوله مجزا هستند. آنچه معمولا به کمک داروها انجام می شود کنترل سردردهاست که زمانی موفق به حساب می آید که توانسته باشیم حداقل نصف سردردهای شما در طول ماه را کم کرده باشیم.  این کنترل می تواند با بوتاکس انجام شود(خصوصا در میگرن مزمن) و یا به کمک یک سری داروهای پیشگیری کننده از سردرد‌ که در ادامه  بصورت مفصل توضیح خواهیم داد. اما درمان به صفر شدن سردردها گفته می شود که نیازمند دو مولفه است: ۱. کنترل سردردها(دارو یا بوتاکس) ۲. تغییرات اساسی در شیوه زندگی.

پس انتخاب داروهای مناسب پیشگیری سردرد یا تزریق تخصصی بوتاکس که صرفا توسط متخصص مغز و اعصاب انجام می شود تنها در کنار تغییر شیوه زندگی می تواند به درمان کامل میگرن ختم شود. این بسیار اهمیت دارد چنانچه من به عنوان یک متخصص مغز و اعصاب که سالهاست در حیطه درمان سردردهای مزمن کار می کنم نقش لایف استایل میگرنی را در درمان آن حداقل هفتاد درصد در نظر می گیرم. در ادامه به شرح جزئیات لایف استایل میگرنی می پردازم:

---

 

پرهیزهای میگرن چیست؟

پرهیزهای میگرن کاملا تغییر کرده اند. و امروزه این پرهیزها از ۴ اصل ساده تبعیت می کنند که در ادامه خواهیم گفت. در گذشته توصیه همیشگی یک دکتر مغز و اعصاب برای میگرن پرهیز از لبنیات بود. اما الان تاکید بر حساسیت زدایی است. چهار قانون کلی پرهیز در میگرن اینها هستند: قانون اول: اگر غذایی برای سلامتی شما مضر است حذفش کنید، مثلا هات داگ برای سلامتی عمومی ما مضر است پس مشمول حساسیت زدایی نمی شود و باید حذف شود.

  قانون دوم:  غذاهای مسکن را حذف کنید! توضیح اینکه غذاها یا مسکن هستند و یا محرک میگرن و یا بر روی سردردها بی تاثیرند. مثلا سردرد بسیاری از میگرنیها با کافئین تسکین پیدا می کند پس کافئین یک مسکن است و بعضی از میگرنیها هم با خوردن پنیر سردرد می گیرند پس پنیر می تواند یک محرک میگرن باشد. حالا چرا ما غذاهای مسکن را حذف می کنیم؟ چون این غذاها بتدریج جایگزین مکانیسمهای طبیعی ضد سردردی مغز می شوند و باعث می شوند که میگرن شما مزمن شود، یعنی تعداد و شدت سردردهای شما به مرور زمان افزایش خواهد یافت.

  قانون سوم: غذاهای محرک میگرن که برای سلامتی شما لازم هستند را بصورت روزانه استفاده کنید تا مغز شما با آن غذاها حساسیت زدایی کند، مثال مشخص اینگونه غذاها پنیر است که قبلا به اشتباه از رژیم غذایی میگرنیها حذف میشد، اما الان توصیه می شود که اگر با مصرف پنیر دچدر سردرد می شوید هر روز آن را مصرف کنید تا مغز شما به آن عادت کند، می توانید از مقدار کم شروع‌ کنید و بتدریج اضافه کنید. مورد استثنا زمانی ست که لبنیات به لحاظ طبی برای فردی مضر باشد که در اینصورت شامل قانون یک می شود و باید حذف شود، توصیه می کنم مقاله لاکتاز را در مدمی ببینید(بزودی منتشر می شود)

قانون چهارم: غذاهای محرک میگرن که برای سلامتی شما لازم و ضروری نیستند را حذف کنید. مثلا اگر شما با هندوانه دجار سردرد می شوید بهتر است آن را حذف کنید. میتوانید ویدئو غذاها و سردرد را در نرم افزار مدمی ببینید:  

---

بی خوابی در میگرن

بی خوابی هم میتواند ناشی از میگرن باشه و هم میتواند خودش سردردها را تشدید کند. اما چطور میگرن باعث بی خوابی میشود؟ همانطور که در مقاله "میگرن چیست" گفته ایم، میگرن صرفا یک سردرد نیست و یک بیماری ۴ فازی است که چهره های غیر سردردی فراوان دارد. از جمله نشانه هایی که در فاز یک میگرن ممکن است دیده شود بی خوابی است، خیلی از بیماران بدون دلیل مشخص یکی دو شب قبل از بروز حمله سردرد دچار بی خوابی می شوند که در واقع نشانه ای از فاز یک بیماری آنهاست.

  داروهای مورد استفاده در میگرن هم می توانند در مواردی نظم خواب و بیداری را به هم بزنند  و باعث بیخوابی شوند. اما بیخوابی که ناشی از خود میگرن نیست دلایل متعدد دارد و حتما باید درمان شود. پیشنهاد می کنم ویدئو اصول خواب را در مدمی ببینید:

---

داروهای میگرن

. داروهای میگرن، ۲ دسته هستند: مسکنها و داروهای پیشگیری کننده از سردرد. بعضی از این داروها نیاز به تجویز پزشک ندارند و بعضی دیگر بخاطر عوارض احتمالی حتما باید توسط پزشک نسخه شوند.

---

مسکن میگرن

بهترین مسکن میگرن، مسکنهای فیزیکی هستند مثل کمپرس سرد گاهی هم گرم، بستن سر، استراحت در اتاق تاریک، تنفس آرام و دقیق به مدت چند دقیقه. تکنیک تنفس به اینگونه هست که باید به مدت ۴ ثانیه دم و ۴ ثانیه بازدم انجام دهید. نیازی نیست به ساعت نگاه کنید و این کار را با شمارش انجام دهید. سعی کنید کل تنفسها را هم در یک بازه ۵ تا ۱۰ دقیقه شمارش کنید.   اگر که تسکین فیزیکی جواب نداد و تعداد سردردهای شما هم زیر سه بار در ماه باشد میتوانید مسکنهای ساده مثل استامینوفن، بروفن، ناپروکسن، دیکلوفناک، ایندومتاسین و سلکسیب استفاده کنید. البته مسکنهای ساده هم در افرادی که سابقه مشکلات کبدی، کلیوی یا گوارشی دارند باید با احتیاط و با تجویز پزشک استفاده شوند.

ضمنا یک سری محدودیتهای مهم برای مصرف مسکنها در بارداری وجود دارد. هیچ مسکنی را در طول بارداری بدون مشورت با پزشک استفاده نکنید.در صورتیکه حالت تهوع و استفراغ داشته باشید ممکن است مسکنهای ساده از راه خوراکی بخوبی جذب نشوند و فرم شیاف بهتر عمل کند  من فرهاد عمادی متخصص مغز و اعصاب به شما توصیه می کنم که سراغ مسکنهای ترکیبی خصوصا کافئین دارها نروید. حالا اگه تعداد سردردهای شما بیشتر از ماهی ۳ بارباشد حتما برای درمان اقدام کنید. که در ادامه توضیح خواهیم داد.

---

داروهای پیشگیری میگرن

۶ دسته دارو برای پیشگیری از سردردهای میگرنی استفاده می شوند. من زمانی استفاده از داروهای پیشگیری کننده از سردرد را توصیه می کنم که تعداد و شدت سردردها باعث اختلال در زندگی فرد شده باشد و فرد با تغییر لایف استایل بهبود کافی پیدا نکرده باشد یا اصولا تغییر لایف استایل ممکن نباشد مثل زمانی که فرد شب کاری دارد یا با یک منبع پایدار استرس مواجه است(مثل بیماری مزمن یکی از عزیزان). از این  ۶ دسته دارو ما یکی از آنها را اصلا در ایران نداریم. در ادامه با این داروها آشنا خواهید شد.

۱.‌ داروهای اعصاب، مثل نورتریپتیلین، آمی تریپتیلین، داکسی پین، ایمی پرامین، ماپروتیلین و ونلافاکسین. دقت کنید هر داروی اعصابی در میگرن کاربرد ندارد و برخی از آنها مانند فلوکستین و سرترالین حتی می توانند موجب بدتر شدن سردردها بشوند.   این داروها  عوارض خاص خود را دارند مانند خشکی دهان و اضافه وزن و کاهش میل جنسی که البته در همه آنها اتفاق نمی افتد. اگر برای بیمار داروی اعصاب شروع شود معمولا نیاز است که در فواصل مشخص بیمار ویزیت شود، پزشک باید مراقب وابسته شدن بیمار  به داروهای اعصاب باشد. اگر پزشک هستید پیشنهاد می کنم مقاله ای که در زمینه داروهای اعصاب نوشته ام را ببینید و به پادکست من در ان مورد گوش دهید(روی لینک زیر کلیک کنید).

  ۲‌. داروهای قلبی مثل پروپرانولول، متوپرولول و آتنولول. این داروها هم می توانند باعث اختلال در خواب و نیز احساس خستگی شوند و بهتر است در بیمارانی که سابقه آسم دارند یا سیگاری هستند استفاده نشوند. همچنین تجویز آنها را به تنهایی در افراد دچار افسردگی به صلاح نمی بینم. ۳. داروهای ضد تشنج مثل والپروات که با برندهای مختلف دپاکین، ساندوز، سیمیوال، رپاکین و رهاکین در بازار دارویی ایران وجود دارد و می تواند باعث اضافه وزن و نیز ایراد در کارکرد کبد شود و حتما به آزمایشهای دوره ای کارکرد کبد و سلولهای خونی نیاز دارد. داروی توپیرامات هم از دیگر داروهای ضد تشنج است که در میگرن هم کاربرد دارد و شخصا این دارو را در افرادی که سابقه سنگ کلیه و یا ابتلای به افسردگی دارند، تجویز نمی کنم. داروهای این دسته به دلیل احتمال ایجاد نقایص جنینی در خانمهایی که در سنین باروری هستند برای درمان میگرن ممنوع می باشند مگر اینکه بیمار از یک راه جلوگیری مطمئن استفاده کند. ۴. داروهای مکمل مزیت مکمل ها در درمان میگرن، طیف عوارض کمتر آنهاست بهمین خاطر برخلاف دسته های دارویی که گفتیم نیاز به تجویز پزشک ندارند. لیست این دسته شامل داروهای زیر است:   * منیزیوم با دوز ۴۰۰ تا ۶۰۰ میلی در روز * ویتامین ب ۲ با دوز ۴۰۰ می لیگرم در روز * امگا سه روزی ۱۰۰۰ میلی * کوانزیم کیو تن با دوز ۳۰۰ میلی  

  ۳ تا گیاه دارویی هم هستند که به درمان میگرن کمک می کنند:      * اسطخدوس     * بابونه گاوی یا تاناستوم که در ایران با نامهای میگرافار ، تانا میگرن و قطره تاناستوم زربند در دسترس می باشند.     * گیاه سایبان یا butterbur

۶. بوتاکس

بهترین درمان میگرن مزمن بوتاکس است که با بوتاکس زیبایی تفاوتهای فراوانی دارد(البته در متد تزریقی ما شامل زییایی هم می شود). به دلیل اهمیت بوتاکس در درمان میگرن، آن را بصورت مجزا در یک مقاله کامل توضیح داده ام. برای دیدن آن روی لینک زیر کلیک کنید: